Ülkemizin tıbbi cihaz sektörüne yüksek teknolojiye sahip yerli ürünler kazandırabilmek amacıyla, TÜBİTAK BİLGEM Ulusal Elektronik ve Kriptoloji Araştırma Enstitüsü (UEKAE) tarafından multidisipliner bir ekip (Biyoelektronik Cihaz ve Sistem Geliştirme Grubu) oluşturularak pilot proje başlatıldı ve bu kapsamda, yenidoğan bebeklerde kan alımına gerek olmadan sarılık seviyesini belirleyen cihaz geliştirildi.
Transkütan Bilirubin Ölçüm Cihazı (SOBE) sayesinde, yenidoğanlarda acısız, kolay, güvenli, maliyeti düşük ve hızlı bir şekilde sarılık tespiti yapılabilecek. 70 milyonu aşan nüfusu ile ülkemizin sağlık harcamalarının büyük bir yekûn tuttuğu ve bu harcamaların çok az miktarının yerli ürünler ile karşılanabildiği dikkate alındığında, proje ülkemiz adına ayrıca önem taşıyor.
Yenidoğan sarılığı, yenidoğan bebeklerin % 60’ında görülen ve bazen ciddi sekellere sebep olan bir klinik durum. Yüksek sarılık düzeyleri, kernikterus olarak bilinen beyin hasarına sebep olabiliyor. Yenidoğan sarılığının değerlendirilmesi ve takibinde kullanılan esas yöntem ise total serum bilirubin düzeyinin ölçülmesi. Bu yöntemde bebeklerden kan alımı gerekiyor ve bu süreç, ağrılı, enfeksiyona açık, zahmetli, uzun süre gerektiren, yüksek maliyetli olup, sağlık çalışanları ve aileler tarafından tercih edilmiyor. Alternatif olarak non-invasif bir yöntem olan transkütan ölçüm ile güvenli, kolay, acısız, maliyeti düşük ve hızlı bir şekilde sarılık tespiti ve tâkibi yapılabiliyor.
TÜBİTAK BİLGEM’in medikal alandaki ilk ürünü olan SOBE (Transkütan Bilirubin Ölçüm Cihazı) yenidoğanlarda kan alımına gerek olmadan, optik olarak sarılık seviyesinin belirlenmesinde kullanılıyor. Özgün optik düzeneğinde yer alan geniş spektrumlu LED ışık kaynağı ile ölçüm alınacak yenidoğan deri yüzeyi aydınlatılıyor ve deri altından yansıyan ışık toplanıyor. Toplanan ışık, BİLGEM ekibi tarafından geliştirilen algoritma ile analiz edilip, hemoglobin, melanin ve derinin kalınlığı gibi etkiler elimine edilerek sarılığa sebep olan bilirubin miktarı hesaplanıyor ve sarılık seviyesi sayısal olarak kullanıcıya gösteriliyor.
Etkinliği, Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nde yapılan klinik testlerle kanıtlanan SOBE cihazının diğer özelliklerinden bazıları aşağıdaki gibi özetlenebilir:
o Uluslararası patent başvurusu yapılan özgün optik tasarım (PCT/IB2016/050375)
o Hafif, kompakt ve ergonomik (tasarım tescil no: 2015 01029)
o Kullanımı kolay, kullanıcı dostu menü ve adım-adım kullanım gösterimi
o Ölçüm sonuçlarının risk eğrisi üzerinde gösterimi ile tedavi kararında yardımcı
o Kablosuz şarj imkânı ve uzun batarya ömrü
o Deri üzerinden optik ölçümü 0.1 saniyede tamamlama
o Muadil cihazlardan daha kolay ve ucuz üretim
kaynak: TUBİTAK
Kütüphane